Angolo Bronzino, „Alegoria z Wenus i Kupidynem”, ok. 1545 – w audycji „Jest taki obraz”
Zaledwie trzy z przedstawionych w tym obrazie postaci można rozpoznać za pomocą tradycyjnych atrybutów, które im zazwyczaj towarzyszą w malarstwie – Wenus z jabłkiem (otrzymała je od Parysa na znak zwycięstwa w rywalizacji o tytuł najpiękniejszej bogini), Kupidyna, z kołczanem i strzałami oraz Czas z klepsydrą. Identyfikacja pozostałych bohaterów nie jest łatwa, a różnorodnych propozycji ich rozpoznania jest bardzo wiele. Kłopot sprawia nie tylko określenie bohaterów obrazu lecz również jego temat. Nawet tytułów obraz ten ma kilka – „Alegoria czasu i miłości”, „Zwycięstwo czasu nad miłością”, czy wreszcie ten najbezpieczniejszy „Alegoria z Wenus, Kupidynem i Czasem”.
Całująca się para otoczona jest postaciami, których obecność nie może w tak wyrafinowanym obrazie być przypadkowa. Nawet, jeśli nie jesteśmy pewni tożsamości każdej z nich, to jeden klucz ich odczytania wydaje się oczywisty – są to przyjemności i rozkosze towarzyszące miłości, ale zarazem wiążące się z nią cierpienia, oszustwa i zazdrość. Są to „passioni d’amore” – namiętności wypływające z miłości. Tak zresztą postaci te określił w opisie obrazu Giorgio Vasari w „Żywocie Bronzina”, w swym słynnym dziele poświęconym biografiom artystów.
Po prawej stronie dynamicznie kroczy mały chłopiec o lekko rozbawionym, a może nawet nieco złośliwym spojrzeniu. Kieruje się w stronę całującej się pary z płatkami róż w rękach. Za chwilę obrzuci nimi Wenus i Kupidyna. Jednak róże posiadają nie tylko pachnące, miłe w dotyku płatki, mają również ostre kolce, a na jeden z nich za chwilę chłopak nieopatrznie nastąpi. Postać ta określana jest jako Żart, Dowcip, ale też jako upostaciowienie Szaleństwa lub Przyjemności.
Zza chłopaka wychyla się hybryda z twarzą miłej dziewczynki lecz z ciałem dziwnego zwierzęcia. Ma łapy lwa i ogon wielkiego węża. W prawej ręce trzyma plaster miodu i zdaje się podawać go w zachęcającym geście, natomiast w lewej dłoni trzyma ostre żądło, zakończenie swego ogona. Miód i żądło – a zatem słodycz i jad. Być może jest to alegoria Zdrady, Oszustwa – dziewczyna o z miłym uśmiechem podaje plaster miodu, ale w zanadrzu ma jadowite, pełne goryczy żądło. A kim są dwie postaci po lewej, za Kupidynem? Jedna z nich trzymając się za głowę wyje z rozpaczy. Nie patrzy na nikogo pogrążona we własnych myślach. Może jest to alegoria Cierpienia, a może Zazdrości?
Obraz Bronzina to malarski poemat o naturze miłości, wykwintny, nie dający się łatwo rozwiązać rebus, w dodatku pełen erotycznej pikanterii, którą w wiktoriańskiej Anglii ocenzurowano kilkoma przemalowaniami.
Angolo Bronzino, „Alegoria z Wenus i Kupidynem”, ok. 1545, National Gallery, Londyn – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead