Cornelius Gijsbrechts, „Odwrocie obrazu”, ok. 1668 – w audycji „Jest taki obraz”
Jednym z wielkich wyzwań dawnej sztuki było wprowadzanie widzów w błąd, artyści kunsztownie zacierali granice pomiędzy tym, co rzeczywiste, a tym, co namalowane. Tego typu iluzjonistyczne dzieła określa się nazwą trompe-l’oeil („złudzenie oka”). Mistrzem tego gatunku był artysta o międzynarodowej sławie, pochodzący z Antwerpii Carnelius Norbertus Gijsbrechts. Pracował dla patrycjuszowskich i monarszych kolekcjonerów w Ratyzbonie, Hamburgu i Kopenhadze oraz, aczkolwiek najpewniej krótko, we Wrocławiu (w 1675 roku). Jego twórczość może być postrzegana jako kwintesencja iluzyjnych gier z widzem, jakie pojawiały się w sztuce europejskiej od XV do XVII wieku.
W latach 1668-1672 Gijsbrechts pracował w Kopenhadze, na dworze królów duńskich Fryderyka III i Christiana V. Posiadali oni wyposażaną już od lat pięćdziesiątych XVII wieku Kunstkamerę, gabinet pełen osobliwości sztuki i natury. Obrazy Gijsbrechtsa powstawały dla specjalnego wnętrza królewskiej Kunstkamery, zwanego Perspective-Kammer (Komnata Perspektyw) i były najwyższym popisem świadomej optycznej ułudy w ówczesnym malarstwie. Do tego wnętrza Gijsbrechts stworzył swe najbardziej intrygujące dzieła – obrazy, które udają same siebie. Jednym z takich malowideł było dzieło przedstawiające… odwrocie obrazu, z nalepką kolekcjonerską i numerem inwentarzowym rzekomo przyczepionym do płótna.
Był też obraz stanowiący imitację sztalugi z umieszczonym na niej obrazem i drugim, opartym u dołu, ale odwróconym, a poza tym z paletą, malsztokiem oraz fikcyjnym listem króla Chrystiana V do artysty, wychwalającym jego sztukę. Były to zatem obrazy, które stanowiły iluzję samych siebie, ujawniały paradoksalność przyjętych obrazowych konwencji. Być może niejeden gość królewskiej Kunstkamery, chciał odwrócić obraz, aby zobaczyć, co on przedstawia. I co zobaczył?
Cornelius Gijsbrechts, „Odwrocie obrazu”, ok. 1668, Statens Museum for Kunst, Kopenhaga – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead