Edvard Munch, „Krzyk”, 1893 – w audycji „Jest taki obraz”
„Krzyk” Muncha bywa zestawiany z „Moną Lisą”. I bynajmniej nie za sprawą podobieństwa modeli, lecz raczej sławy obrazów („Krzyk” istnieje w kilku autorskich wersjach – dwa pastele, dwa obrazy olejne i odbitki litograficzne). Dzieła Leonarda i Muncha to gwiazdy popkultury, poddawane licznym trawestacjom w różnych mediach i formach. Były też kradzione i ulegały atakom szaleńców. Czy coś jeszcze je łączy?
Może to, że w dziełach obu mistrzów postać ukazana jest tle pejzażu, a krajobraz stanowi o wyrazie obrazów i współtworzy ich wymowę. W przypadku Giocondy, podkreślony jest ład, spokój i harmonia człowieka z przyrodą, w „Krzyku” przeciwnie – tragiczne rozdarcie, cierpienie i ból spotęgowany deformacją, pofalowaniem otaczającego krajobrazu i ostrymi kolorami nieba.
Pomimo uproszczenia widoku, miejsce pokazane w obrazie można rozpoznać. To fiord Kristiania w pobliżu Oslo, widziany ze wzgórza Ekeberg. Po lewej stronie spacerują dwie postacie, często interpretowane jako przyjaciele Muncha, z którymi malarz wybrał się na spacer. Artysta wspomniał o nich w notatce na temat obrazu: „Szedłem ścieżką z dwojgiem przyjaciół – słońce miało się ku zachodowi – nagle niebo wypełniła krwista czerwień – zatrzymałem się, czując wyczerpanie i oparłem się na barierce – nad czarno-błękitnym fiordem było widać krew oraz języki ognia; – moi przyjaciele szli dalej, a ja stałem tam i trząsłem się z wrażenia – poczułem nieskończony krzyk przepływający przez naturę.”
Kim natomiast jest postać na pierwszym planie z rękami na głowie, ustami otwartymi w krzyku. Postać jest na tyle niejednoznaczna, że trudno nawet powiedzieć, czy jest to mężczyzna, czy kobieta, młoda, czy stara – o ile w ogóle jest człowiekiem.
Edvard Munch, „Krzyk”, 1893, Galeria Narodowa w Oslo – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead