Giovanni Battista Moroni, „Portret krawca”, 1565-1570 – w audycji „Jest taki obraz”
Giovanni Battista Moroni był znakomitym, wnikliwym portrecistą, bodaj najlepszym wśród malarzy działających w XVI wieku w północnych Włoszech. Urodził się niedaleko Bergamo i malował wizerunki tamtejszej arystokracji, ale też zamożnych mieszczan. „Portret krawca” z ok. 1570 roku, jest najsłynniejszym z jego obrazów. Nie przedstawia arystokraty lecz krawca, najpewniej jednak nie był to zwykły rzemieślnik. Wyróżnia go wyrafinowany strój, być może jego własne dzieło, którym się chlubi, rubinowy pierścionek, ale przede wszystkim przytroczony do pasa miecz. Aby go nosić potrzebne było specjalne zezwolenie, nadawane jedynie mężczyznom o wysokiej pozycji społecznej.
Może zatem krawiec to wysoki oficer cechu krawców z Bergamo? Przedstawiony jest niezwykle żywo, podczas krótkiej przerwy w pracy, kroi czarne sukno wielkimi nożycami, wiodąc je po wyrysowanych wcześniej kredowych liniach. Wydaje się, że oderwał wzrok i patrzy uważnie w stronę widza. Pomimo niezwykłego realizmu portretu nie jest to jednak wizerunek mężczyzny podczas jego codziennych zajęć. Nawet ci wybitni raczej nie pracowali w odświętnych strojach z mieczem przy boku i w pierścionkach przeszkadzających trzymać nożyce. To portret, który miał podkreślić zawód mężczyzny, ale przede wszystkim jego wysoki status.
Pisarz Pietro Aretino ubolewał w liście z 1554 roku, że żyje w zdegenerowanej epoce, w której malarze „ożywiają nawet krawców i winiarzy”. W historii malarstwa niewiele jest wizerunków krawców przedstawionych z atrybutami zawodu. Innym znakomitym przykładem jest portret wykonany w 1545 roku przez Girolamo Bedoli (Museo di Capodimonte w Neapolu), ukazuje, jak głoszą dawne inwentarze, krawca papieża Pawła III. Przedstawiony jest z nożycami i miarką nad kosztownym kuponem adamaszku. Wybitni krawcy, pracujący dla ważnych klientów, mogli uzyskiwać status równy dworskim malarzom.
Portret Moroniego jest jednak nie tylko podobizną wysokiego w hierarchii cechu krawca. To piękny wizerunek urodziwego mężczyzny, patrzącego na widza z powagą i szlachetnością. Sprawia wrażenie, jakbyśmy byli w jego warsztacie, a swoim wejściem przerwali mu pracę. To rzecz jasna ułuda, ale jakże udana.
Giovanni Battista Moroni, „Portret krawca”, 1565-1570, National Gallery, Londyn – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead