Gustav Klimt, „Portret Adeli Bloch-Bauer”, 1907 – w audycji „Jest taki obraz”
W 1903 roku Ferdinand Bloch-Bauer zlecił Gustavowi Klimtowi namalowanie portretu młodej żony. Zlecenie wyszło od Ferdinanda, chociaż było spełnieniem życzenia Adele. To ona popierała nowoczesnych wiedeńskich artystów, gust jej starszego o wiele lat męża był bardziej staromodny.
Prace nad portretem zajęły Klimtowi trzy lata – od 1903 do 1907 roku, dzielił jednak malowanie wizerunku Adele z wieloma innymi zamówieniami. W roku, w którym Klimt rozpoczął prace nad portretem odbył również podróż do Włoch. Nie pojechał jednak do Florencji i Rzymu lecz do Rawenny i Wenecji, aby studiować bizantyńskie mozaiki i dawne techniki dekoracyjne. W Portrecie „Adele Bloch-Bauer” i „Pocałunku” użył złotych i srebrnych płatków. Jedynie twarz i ręce Adele namalowane są realistycznie, natomiast suknia i fotel stapiają się ze złotym tłem. Złożone są jak mozaika z niewielkich tessere – kolorowych, rozwibrowanych, o wielu wzorach. Zastygła w cennym kruszcu Adele, przypomina cesarzową Teodorę z mozaiki w prezbiterium bizantyńskiego kościoła San Vitale w Rawennie.
W 1925 roku Adele niespodziewanie zachorowała na zapalenie opon mózgowych i po kilku dniach zmarła, w wieku zaledwie 43 lat. Owdowiały Ferdinand z salonu żony z obrazami Klimta uczynił mauzoleum. Na honorowym miejscu nad kominkiem wisiała „Złota Adele”. W 1938 roku, po aneksji terytorium Austrii przez III Rzeszę, Ferdinand wyjechał z Wiednia. W mieście pozostawił nieruchomości i kolekcję dzieł sztuki, skonfiskowaną przez nazistów. W ręce Adolfa Hitlera i Hermanna Göringa trafiły obrazy, ale też brylantowa kolia Adele, którą wkrótce nosiła żona Göringa – Emma.
Od czasu anszlusu historia obrazów Klimta, jak też całego majątku Blochów-Bauerów pełna jest zawiłych i dramatycznych wydarzeń, splecionych z wojennymi losami Europy i austriackich Żydów. Dzieje grabieży i odzyskiwania portretu Adele stały się podstawą scenariusza nakręconego w 2015 roku filmu „Złota Dama”. Film opowiada o wieloletniej kampanii prawnej prowadzonej przez Marię Altmann, siostrzenicę Adele, od 1940 roku mieszkającą w Los Angeles, i jej prawnika, przyjaciela rodziny Randola Schoenberga (wnuka wiedeńskiego muzyka Arnolda). Ich starania zakończyły się w 2006 roku oddaniem pięciu obrazów Klimta z wiedeńskiego Belvedere Marii Altmann, która w tym czasie była jedyną żyjącą potomkinią i spadkobierczynią Ferdinanda Blocha-Bauera.
Altmann już w 2006 roku sprzedała portret ciotki Ronaldowi Lauderowi, potentatowi przemysłu kosmetycznego. Kwota, jaką zapłacił za „Złotą Adele”, nigdy nie została oficjalnie potwierdzona, chociaż amerykańska prasa donosiła o 135 milionach dolarów, rekordowej jak na ówczesne czasy sumie. Obraz znajduje się w nowojorskiej Neue Galerie, kolekcji sztuki niemieckiej i austriackiej początku XX wieku, założonej przez Ronalda Laudera. Złota lwica zmieniła salon – z Wiednia przeniosła się do luksusowego, miejskiego pałacu przy Piątej Alei, a jej wartość stale rośnie.
Gustav Klimt, „Portret Adeli Bloch-Bauer”, 1907, Neue Galerie, Nowy Jork – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead