Hans Krell (?), „Bitwa pod Orszą”, 1514 – w audycji „Jest taki obraz”
Jak przedstawić rozległe pole bitwy z ponad stu tysiącami żołnierzy i samą bitwę w dodatku z kilkoma jej najważniejszymi wydarzeniami? Dawni bataliści mieli na to sposób. Teren ukazywali z podniesionego punktu widzenia lub w ujęciu, zwanym „z lotu ptaka”; uczestników bitwy stłaczali i multiplikowali, a przełomowe momenty rozmieszczali w kilku miejscach kompozycji. „Bitwa pod Orszą” przypomina mapę, to rozległa panorama widziana z góry. Kompozycja obrazu może się wydać nieco chaotyczna, a zrozumienie poszczególnych epizodów bitwy bardzo trudne.
Warto rozpocząć „czytanie” obrazu od prawej części, gdzie płynie Dniepr, a historia zacznie się rozwijać. Od prawej do lewej strony przedstawione są kolejne etapy polsko- litewskiego zwycięstwa na Moskalami. Fazy bitwy zostały przedstawione w sposób symultaniczny. Wizerunek wodza – księcia Konstantego Ostrogskiego pojawia się trzykrotnie. Po raz pierwszy na prawym brzegu rzeki, gdy wyprowadza wojska z obozu. Następnie przy armacie, podczas przekraczania Dniepru, gdy przygotowywana była kluczowa dla przebiegu bitwy zasadzka. Po raz trzeci po lewej stronie obrazu, w chwili wydawania Tatarom litewskim rozkazu pogoni za rozbitymi wojskami nieprzyjaciela. Batalia przedstawiona jest monotonnie, naprzeciw siebie stoją zunifikowani żołnierze, ale można odnaleźć kilka ciekawych szczegółów: most pontonowy ułożony na rzece, żołnierzy wylewających wodę z butów po przeprawie, a może nawet autoportret artysty kadrującego za pomocą dłoni widok pola bitwy.
Kto obraz zamówił „Bitwę pod Orszą” i dlaczego? Kto namalował to monumentalne dzieło? Jak wyglądała kompozycja zanim ją ucięto z lewej strony i u góry? Wreszcie, czego dowiadujemy się z obrazu o szesnastowiecznej batalistyce?
Hans Krell (?), „Bitwa pod Orszą”, 1514, Muzeum Narodowe w Warszawie – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead