J.-A.-D. Ingres, „Wielka odaliska”, 1814 – w audycji „Jest taki obraz”
W wizji Jeana-Auguste'a-Dominique'a Ingresa miejscem kobiety jest harem. Malarze w XIX wieku byli zafascynowani kulturą Bliskiego Wschodu, a jednym z najbardziej intrygujących ich tematów były haremy – miejsca niedostępne mężczyznom Zachodu, ale rozniecające wyobraźnię.
Ingres stworzył wiele dzieł, których scenerią są zamknięte przestrzenie przeznaczone tylko dla kobiet. Są w nich wizje Orientu, jako krainy erotycznych rozkoszy i przepychu. Haremy przypominają w dziełach francuskiego malarza bardziej luksusowe domy publiczne niż miejsca, w których kobiety Wschodu żyły na co dzień. Wielka odaliska w pozie Madame Récamier z obrazu Davida leniwie spogląda na nadchodzącego mężczyznę. Jej rolą jest spełnienie erotycznych potrzeb sułtana. Jest chłodna, apatyczna, a jednocześnie zmysłowa. O tym, że jest stworzona jedynie dla miłości, mówi nawet linia jej ciała z niepokojąco wydłużonymi plecami.
„Odaliska”, zwana niekiedy „Wielką Odaliską” (ciekawe, czy ze względu na wymiary obrazu, czy też z powodu wydłużonego kręgosłupa bohaterki) powstała na zamówienie Karoliny Murat, królowej Neapolu (siostry Napoleona Bonapartego). Jest naga, spoczywa w otoczeniu luksusowych tkanin, rekwizytów i biżuterii. Postać kobiety narysowana długimi, falistymi liniami mało przypomina anatomiczną rzeczywistość, w przeciwieństwie do precyzji i wierności w oddaniu materii tkanin, czy faktury pozostałych rekwizytów. Ciało Odaliski jest wydłużone i ma proporcje podobne do Madonn Parmigianina, to w manieryzmie należałoby bowiem szukać artystycznych fascynacji malarza. Chłodne kolory, beznamiętny wyraz twarzy modelki, wystudiowana poza i dekoracyjne zniekształcenia jej ciała przywołują „Alegorię Miłości” Bronzina.
Pod koniec lat 90. XX wieku do obrazu Ingres’a nawiązała grupa feministycznych aktywistek Guerilla Girls, przekształcając „Wielka Odaliskę” na potrzeby plakatu. Odalisce z głową goryla towarzyszył tekst: „Czy kobiety muszą być nagie, aby wejść do Metropolitan Museum?”. I poniżej: „Mniej niż 5% artystów w galerii sztuki nowożytnej to kobiety, ale 85% aktów to przedstawienia kobiet”.
J.-A.-D. Ingres, "Wielka odaliska", 1814, Luwr, Paryż – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead