Jan Matejko, „Bitwa pod Grunwaldem”, 1878 – w audycji „Jest taki obraz”
„Bitwa pod Grunwaldem” to najsłynniejszy polski obraz, a jego twórca Jan Matejko, uchodzi za najwybitniejszego malarza nad Wisłą, chociaż nie dla wszystkich znawców sztuki jest zrozumiałe dlaczego. Zapewne duży udział w wielkiej sławie ma rola Matejki, jaką odegrał w trudnym momencie polskiej historii. Był niewątpliwie wielkim artystą, ale czy na pewno był wybitnym malarzem?
Jego wielkoformatowe obrazy przywoływały sławę i chałę dawnej Rzeczypospolitej, sukcesy polityczne i zwycięskie bitwy. Starcie z Krzyżakami pod Grunwaldem Matejko ukazał na płótnie o rozmiarach 426 x 987 cm; toczą się na nim zacięte walki, chociaż szala zwycięstwa już przechyla się na stronę polsko-litewską. Książę Witold triumfuje, a wielki mistrz zakonu Ulrich van Jungingen z przerażeniem walczy z piechurem, uzbrojonym we włócznię świętego Maurycego. Recz jasna włócznia ta nie była używana podczas bitwy, ale umieszczenie jej w obrazie miało wymiar symboliczny, podobnie, jak obecność innych rekwizytów, które Matejko studiował w wawelskim skarbcu.
Obraz nie powstał na specjalne zamówienie. Matejko pracował nad nim 6 lat i rychło po ukończeniu, w 1878 roku sprzedał go warszawskiemu finansiście Dawidowi Rosenblumowi. Ten zaś potraktował dzieło jako znakomite źródło zarobku – wysłał „Bitwę pod Grunwaldem” na szereg wystaw po całej Europie. Pierwsza wystawa odbyła się w Krakowie, a następne w Wiedniu, Warszawie, Petersburgu, Berlinie, Lwowie, Bukareszcie, wreszcie w Paryżu. To tam zwiedzająca wystawę w towarzystwie babci dziewczynka, zapytała podobno: „co to za trzęsienie ziemi?”. Czyżby artystyczny i historyczny wymiar tego dzieła nie był uniwersalny? Jakkolwiek by nie było „Bitwa pod Grunwaldem” Matejki nie zniknie ze szkolnych podręczników i polskiej masowej wyobraźni.
Jan Matejko, „Bitwa pod Grunwaldem”, 1878, Muzeum Narodowe w Warszawie – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead