Modele kobiet w ciąży
Wśród właścicieli gabinetów osobliwości w XVII wieku wielką popularnością cieszyły się modele anatomiczne. Nie tylko dlatego, że były intrygującą i kunsztownie wykonaną curiositá, również z powodu ich walorów poznawczych. Modele można było demontować i usuwając kolejne części poznawać budowę ludzkiego ciała. W dawnych kunstkammerach i wunderkammerach gromadzono nie tylko piękne przedmioty lecz również wiedzę o świecie.
Pożądanych i zarazem pięknie wykonanych modeli anatomicznych dostarczał na europejskie rynki norymberski warsztat Stephana Zicka. Dzieła mistrza i wykształconych przez niego tokarzy do dzisiaj są pożądanym przedmiotem kolekcjonerskim. W 2020 roku model Zicka na aukcji Christies w Londynie został wylicytowany za 40 000 funtów.
Niewielkie figurki Zicka (większość z nich miała ok. 17-20 cm długości) wykonane były z kości słoniowej, ich ramiona były ruchome, a powłokę brzucha można unosić, aby zajrzeć do wnętrza. Cieszącą się największą popularnością specjalizacją Zicka były modele kobiet w ciąży. Po otwarciu brzucha odsłaniały się narządy wewnętrzne, a pomiędzy nimi macica z płodem, którą również można było wyjąć.
Modele Zicka chociaż ukazywały budowę ludzkiego ciała nie były typowymi pomocami edukacyjnymi, służącymi do nauki anatomii i ilustrującymi medyczne przypadki, ich anatomia nie była zbyt dokładna. Stanowiły cenny eksponat gabinetów osobliwości, zachęcający do poznawania tajemnic świata, a zarazem kunsztowny przedmiot, miły w dotyku, który można rozkładać i składać.
Kobiece modele anatomiczne Zicka zazwyczaj prezentowane były na rzeźbionych łożach i zamykane w kunsztownie wykonanych pudełkach, czasem jednak opakowania te przybierały kształt trumny. Dodawało to zapewne grozy podczas otwierania i zaglądania do wnętrza i przypominało, czym ostatecznie kończą się narodziny. Przewrotne memento mori.
Na ilustracjach modele anatomiczne z warsztatu Stephana Zicka (1636–1715) z Norymbergi.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead