Penschilderijen
Penschilderijnen to czarno-białe, achromatyczne obrazy malowane piórem; pozbawione koloru i zadziwiająco doskonałe. W połowie XVII wieku w Holandii modne stały się obrazy malowane jedynie czarnym tuszem na gruncie z bieli ołowiowej, a po ukończeniu zabezpieczane werniksem. Do malowania, a może raczej „rysowania” tego typu dzieł, artyści używali pióra gęsiego lub trzcinowego, niekiedy cienkiego pędzla i tuszu indyjskiego.
Mistrzami gatunku był Willem van der Velde (patrz il.), a następnie jego dwaj synowie. Obrazy van de Veldów i ich naśladowców przedstawiały zazwyczaj bitwy morskie i parady statków. Moda na tego typu dzieła ustała na początku XVIII wieku.
Willem van der Velde Starszy, „Bitwa w porcie Bergen w Norwegii”, 1666–1668, Rijksmuseum, Amsterdam
Penschilderijnen cieszyły się wielkim powodzeniem wśród kolekcjonerów i uzyskiwały dobre ceny – ze względu na pracochłonność, a zapewne również ze względu na swą osobliwość i kunszt, z jakim zostały wykonane. W obrazie Gabriela Metsu „Kobieta czytająca list” marina z morską nawałnicą odsłaniana jest zza zielonej zasłony przez służącą (patrz ilustracja). Obraz był zatem zakrywany przed światem i kurzem, a więc ceniony i chroniony.
Gabriel Metsu, „Dziewczyna czytająca list”, 1665–1667, National Gallery of Ireland, Dublin – całość i fragment
Ciekawym precedensem dla penschilderijen były manierystyczne dzieła grafika i malarza z Niderlandów Hendricka Golziusa (patrz il.), który w obrazach o dużym formacie wykonywał dzieła naśladujące rysunki lub miedzioryty. Były to często przedstawienia o pornograficznym lub erotycznym charakterze, jak np. „Sine Cerere et Libero (Baccho) friget Venus” [w dosłownym tłumaczeniu „Bez Cerery i Libero (Bachusa) marznie Wenus], a w polskiej wersji „Marna miłość o głodzie”. Obraz Golziusa jest kunsztownym, wyrafinowanym dziełem – malowidłem naśladującym rycinę.
Hendrick Golzius „Sine Cerere et Libero friget Venus”, ok. 1600–1603, Philadelphia Museum of Art
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead