Pieter Saenredam, „Wnętrze kościoła św. Bawona w Haarlemie”, 1635 – w audycji „Jest taki obraz”
Pieter Saenredam był „portrecistą” kościelnych wnętrz, bodaj najlepszym wśród malarzy uprawiających w siedemnastowiecznej Holandii gatunek kerkinterieurs. Jego dzieła nie były architektonicznymi fantazjami lecz, co najwyżej nieco „podrasowanymi” dokumentacjami istniejących budowli. Ulubionym motywem Saenredama, podejmowanym od 1628 roku, był kościół św. Bawona w Haarlemie; monumentalna późnogotycka świątynia, do dzisiaj górująca w pejzażu tego holenderskiego miasta.
Wnętrza kościoła artysta namalował wiele razy, zachowało się aż 12 obrazów z widokami świątyni, ujmowanymi z różnych punktów widzenia. W Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się „Widok kościoła św. Bawona” z 1635 roku. Obraz przedstawia wnętrze świątyni widoczne z Kaplicy Piwowarów ku przeciwległej Kaplicy Bożego Narodzenia, poprzez usytuowany pomiędzy nimi chór.
Malarz skrupulatnie odwzorowywał wybrane kadry, najpierw rysował je z natury, następnie już w pracowni przekształcał wstępny szkic w rysunek konstrukcyjny, starannie wykreślając perspektywę (i nieco idealizując prawdziwy widok). Dopiero taki skorygowany rysunek służył mu jako szablon do przeniesienia na deseczkę, na której malował. W przypadku warszawskiego obrazu zachowały się wszystkie etapy pracy, co nie jest wcale częste. Pierwszy szkic do obrazu znajduje się w Gemeente Archief w Haarlemie, a rysunek konstrukcyjny w The J. Paul Getty Museum w Los Angeles. Ich kadry są nieco większe, a na szkicu znajduje się więcej detali, które zostały później usunięte zapewne dla zharmonizowania ascetycznej kompozycji.
Kościół jest niemal pusty. Późnogotycka, pierwotnie katolicka świątynia została pozbawiona – zgodnie z kalwińską reformą – dekoracji. Z oryginalnego wyposażenia zachowały się jedynie widoczne w warszawskim obrazie organy i pozłacane stalle. Przebywające we wnętrzu postacie zajęte są codziennymi czynnościami i nie przypominają pogrążonych w modlitwie wiernych. Protestanckie kościoły, gdy nie odbywały się w nich nabożeństwa, pełniły funkcję publicznej hali, pozbawionej sacrum.
Pieter Saenredam, „Wnętrze kościoła św. Bawona w Haarlemie”, 1635, Muzeum Narodowe w Warszawie – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead