Quinten Massys, „Groteskowa stara kobieta”, tzw. „Brzydka księżna”, 1513 - audycja „Jest taki obraz”
Kim była kobieta z obrazu Quintena Massysa? Związane z malowidłem legendy mówią, że bohaterką miałaby być tajemnicza królowa Tunisu, a według innego księżna Karyntii. Postać kobiety utożsamiono również z Margaret Maultasch, księżną Karyntii i hrabiną Tyrolu; zwano ją złośliwie Maultasch (co w dosłownym tłumaczeniu znaczy "sakwogęba").
Najpewniej jednak nie jest to portret konkretnej osoby, lecz satyryczne przedstawienie kobiety, która nie bacząc na swój wiek, uwodzi pomarszczonym dekoltem i szpetną twarzą. Co wcale jednak nie wyklucza, że do obrazu pozowała nieznana kobieta, która użyczyła malarzowi swoich zniekształconych chorobą rysów.
Do obrazu Massysa mogła bowiem pozować kobieta, cierpiąca na syndrom Pageta. Malarz, zainteresowany brzydotą i groteską, wykorzystał jej rysy w obrazie o alegorycznym, a zarazem satyrycznym wyrazie. Syndrom Pageta prowadzi do znacznych zniekształceń kości, bohaterka obrazu ma wyraźnie powiększone szczęki, co z kolei doprowadziło do wybrzuszenia górnej wargi i uniesienia nosa. Deformacja kości dotknęła również czoło, oczodół i dłonie.
Pojawiająca się w obrazie róża przywołuje "Opowieść o róży", średniowieczny poemat alegoryczny. Bohaterem dzieła jest młodzieniec, który trafił do tajemniczego ogrodu miłości, zamieszkałego przez liczne postaci-personifikacje. Może kobieca postać z obrazu Massysa to jedna z nich - Rozpusta?
Inna interpretacja dzieła wiąże postać z "Pochwałą głupoty" Erazma z Rotterdamu. Może zatem kobieta w obrazie Massysa to wizualny odpowiednik staruchy, groteskowej postaci opisanej przez Erazma. Filozof wyśmiewa w swym dziele starą kokietkę, która nie potrafi oderwać się od lustra i wystawia na widok publiczny pomarszczone piersi. Ostatecznie jednak, jedyne co może zrobić, to kupić miłość za pieniądze.
Quinten Massys, „Groteskowa stara kobieta” (tzw. „Brzydka księżna"), 1513, National Gallery, Londyn - w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead