Vittore Carpaccio, „Weneckie damy”, ok. 1491 – w audycji „Jest taki obraz”
„Gdybym ja mógł weneckie kurtyzany/Opisać, jak w podwórku witką drażnią pawia.” – napisał o tym obrazie Czesław Miłosz w wierszu „Nic więcej”, chociaż nie ma w nim ani podwórka, ani pawia, ani witki, ani nawet kurtyzan. Są natomiast dwie znudzone damy, najpewniej czekające na powrót polujących na lagunie mężów.
W XIX wieku te dwa światy – luksusowych kobiet z tarasu i strzelających do kormoranów mężczyzn – zostały dosłownie rozdzielone. W nieznanych okolicznościach deskę namalowaną przez Vittore Carpaccia przecięto na dwie części. Taras z damami trafił do Museo Correr w Wenecji, a polowanie na lagunie do The Getty Museum w Los Angeles. Możemy je dzisiaj zestawić jedynie za pomocą digitalnej rekonstrukcji. Wazon stojący na tarasie pozostał w Wenecji, a znajdująca się w niej lilia stała się nieco abstrakcyjnym elementem części malowidła, które trafiło do Los Angeles.
Wioślarze i łucznicy polują na kormorany. Używają jednak terrakotowych kulek zamiast strzał, aby ogłuszyć ptaki i nie uszkodzić ich upierzenia. Polowanie na kormorany było uważane za szlachetną rozrywkę weneckich gentiluomini. Czekające na mężczyzn damy, w dziewiętnastowiecznej literaturze, były uważana za kurtyzany, jednak herb rodziny Torelli na wazonie oraz kilka elementów, które mogą być odczytane jako symbole czystości i wierności, raczej temu przeczą. Wytworne arystokratki z kurtyzanami łączy jednak jeden element stroju – wysokie buty, zwane w Wenecji chopine, nosiły je bowiem zarówno dobrze urodzone damy, jak i prostytutki.
Obraz zamówił u Vittore Carpaccia najprawdopodobniej senator Serenissimej i historyk Andrea Mocenigo, z potężnej weneckiej rodziny, która wydała wielu dożów i dostojników Republiki (jego imię i nazwisko widnieje na jednym z iluzjonistycznie malowanych listów na rewersie „Polowania na lagunie”). W gabinecie arystokraty i uczonego obraz pełnił funkcję drzwiczek, ozdobnego zamknięcia szafki. Po ich otwarciu ukazywało się trompe l’oeil – listy i notatki, rzekomo zawieszone na tasiemce. Wskazywałoby to, że obraz zamykał mebel pełniący funkcję sekretarzyka i przechowywano w nim cenne dokumenty.
Vittore Carpaccio, „Weneckie damy”, ok. 1491, Museo Correr w Wenecji i „Polowanie na lagunie”, The Getty Museum w Los Angeles – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead